“Ik hoop dat jullie echt durven denken in een andere toekomst”. Dat gaf wethouder Melanie van der Horst (Verkeer en Vervoer) mee aan de deelnemers van de werkconferentie ‘Samen naar een nieuwe Amsterdamse Logistiek’. “We zien een groeiende stad waarin logistiek onmisbaar is en blijft, maar die stad moet voor ons en onze kinderen wel leefbaar blijven.”
Van der Horst gaf tijdens de werkconferentie een toelichting op het in oktober 2023 gelanceerde koersdocument ‘Amsterdam maakt ruimte’. “In 2030 gaan we al richting de miljoen inwoners, het aantal banen en bezoekers stijgt. Daardoor wordt het nog drukker op de weg: als we niets doen dan neemt het autoverkeer met 30% toe en het OV en de fiets met 40%. Terwijl we ook steeds meer ruimte nodig hebben. Dat past op een gegeven gewoon niet meer”, aldus de wethouder.
“We kunnen niet oneindig groeien, ook niet met logistiek. De vraag is hoe we dit nu slim met elkaar doen”, vervolgt de wethouder die behalve een rol voor de bedrijven ook een rol voor de gemeente ziet: “wat is nodig om de logistiek gaande te houden en wat hebben jullie daarvoor van de gemeente nodig?” Ze daagt hierbij de logistieke bedrijven uit om wat verder in de eenentwintigste eeuw door te kijken en te bedenken hoe logistiek kan helpen Amsterdam de komende tien, twintig jaar bereikbaar én leefbaar te houden.
Met deze boodschap gingen de deelnemers aan het werk. Daarbij kregen ze nog een flinke dosis inspiratie mee van Marius Smit, de bedenker en oprichter van Plastic Whale en Cathedrall. Durf en daadkracht, prikkelende beeldende uitdagingen en samenwerking en verbinding is waar deze ondernemer met lef op vaart. Met het bouwen van een boten van plastic afval en van een drijvende kathedraal probeert Smit een beweging in gang te zetten.
Meer bundeling van goederen
In vier sessies gingen de deelnemers vervolgens anderhalf uur aan het werk met de vraag hoe de logistiek schoner, lichter, veiliger en slimmer georganiseerd kan worden. In de sessie ‘bevoorrading moet slimmer en met minder ruimtegebruik’ was het doel om een gesprek te starten hoe in de toekomstige stad met meer inwoners, banen en bezoekers de hoeveelheid logistieke autoverkeer gelijk kan blijven. Oftewel: hoe kan de logistiek in de stad ruimte-efficiënter? Duidelijk werd dat de sector en gemeente al veel doen aan efficiëntere logistiek, bijvoorbeeld ondernemers die hun routeplanning optimaliseren en dat met de uitstootvrije zone in zicht er al meer bundeling van goederen plaatsvindt. Veel oplossingen werden genoemd: zoals vrachttrams, een logistieke ketenregisseur, aanvullend beprijzen of juist privileges voor specifiek logistiek autoverkeer, meer leveren in de nacht en over het water en minder ‘last-minute just-in-time’.
Veel bedrijven gaven aan dat de overheid een eerste start moet maken met een duidelijke stip op te horizon voor efficiëntere logistiek. Daarmee biedt de gemeente ondernemers voldoende tijd om zich voor te bereiden. Men vond de belangrijkste randvoorwaarde voor deze aanpak het beschikbaar hebben van elkaars data. Bedrijven willen graag bundelen maar hebben geen inzicht in andere ladingstromen. Een volgend overleg zou zich daarom moeten buigen over de manier van delen van deze data.
Verslimmen en vergroenen
De deelnemers aan de sessie Hubs zijn cruciaal voor efficiënte logistiek, waren het snel met deze titel eens. Zeker nadat de het praktijkvoorbeeld van Green Business Club Zuidas werd ingebracht. Daar zijn de daar gevestigde bedrijven al enkele jaren bezig om de bevoorrading van de panden te verminderen, te verslimmen en te vergroenen. Vooral voor het verslimmen, waar de zelfde hoeveelheid goederen met minder voertuigbewegingen naar de Zuidas worden gebracht, vergt veel afstemming tussen ontvangers, leveranciers en de logistiek dienstverleners. De stem van de ontvangende kant, of dat nu een (druk) kantoor- of winkelgebied is, moet meer meegenomen worden om efficiëntere, gebundelde bevoorrading via een hub van de grond te krijgen. Daar gaan in het vervolg werk van maken.
Vergezicht dichtbij
Het vergezicht is al behoorlijk dichtbij, constateerde men in de sessie Elektrisch vervoer werkt alleen als we er samen energie in steken. Over 11 maanden is de zero emissiezone in Amsterdam een feit. BQ-Duiker Transport deelde met een praktijkvoorbeeld wat dat betekent voor het vracht- en bestelvervoer en welke problemen er nog zijn. Het signaal naar andere bedrijven was: heb een visie, zet een stip op die horizon met een duidelijke deadline. Ga met je personeel aan de slag, vergaar kennis, zoek ervaring van collega-bedrijven, benader de gemeente die moet zorgen dat ze informatie kan leveren.
De netcongestie is een probleem waar niemand vrolijk van wordt. De gemeente riep alle aanwezigen op: doe een aanvraag voor de verzwaring van je netaansluiting. Je krijgt die aansluiting soms zonder vermogen maar als er vermogen beschikbaar komt ben je in beeld bij de stroomleverancier. De zorg van ondernemers over voldoende voorziening voor logistiek laden beantwoordt de gemeente met kaart met snelladers die publiek toegankelijk zijn voor kleine en grote vrachtwagens. Een andere oplossing voor netcongestie wordt gevonden in de vorming van corporaties waarin bedrijven samenwerken aan een oplossing voor laadmogelijkheden. Een laatste signaal naar de gemeente met betrekking tot de diverse zoneringen (relatie zero emissie en zone zwaar verkeer): hou rekening met de grote investeringen die bedrijven moeten doen bij elektrificering van hun wagenpark.
Ongekend duurzaam en toekomstvast
Liroy, een groothandel in Aziatische levensmiddelen, trapte de sessie over transport over water af met een praktijkvoorbeeld. Ze waren erg enthousiast over hun ervaringen met transport over water en willen hier vaker gebruik van maken. Er zijn wat kinderziektes benoemd, waarvan de aanwezigen verwachten dat die bij het groeien van de markt verdwijnen: digitale pakbonnen, ticketing, locaties en daarbij een snelle overzetting van rolcontainers van de boot op de kade, behoud van de gekoelde keten.
Transport over water is ongekend duurzaam en toekomstvaster, zo klonk het in de sessie: geen uitstoot, geen schade aan wegen, kades en bruggen, geen ongevallen. Er komt ruimte vrij op straat. De vraag die centraal stond was: hoe kan de gemeente de markt helpen? “Wanneer de wethouder een signaal afgeeft dat over tien jaar meer logistiek over water gaat”, aldus enkele deelnemers. Daarbij werd de gemeente opgeroepen ook eigen regels kritisch tegen het licht te houden en was men benieuwd naar de uitkomsten van de maatschappelijke kosten baten analyse van transport over water.
Meedoen?
Ben je op een of andere manier actief in de logistiek in Amsterdam en wil je ook betrokken worden bij bijeenkomsten en activiteiten waarmee we doorgaan met het werken aan een nieuwe Amsterdamse logistiek? Stuur een mail naar info@logistiek020.nl