Stel je bent ondernemer in Amsterdam en je vraagt je af wat de invoering van de zero emissiezone in 2025 betekent voor jouw bedrijf. Moet ik een elektrische bestelbus aanschaffen, kan dat uit, waar moet ik laden? De gemeente Amsterdam biedt ondernemers gratis advies over hoe zij zich kunnen voorbereiden. Logistiek020 sprak met Daan Zegwaart van adviesbureau ‘&Morgen’. In opdracht van de gemeente voert hij adviesgesprekken met vooral kleine ondernemers.
“Laat ondernemers vooral een afspraak met mij maken”, zegt Daan Zegwaart. “We kijken samen naar de overstapmogelijkheden voor een elektrische bus. Het is vrijblijvend en het kost je niets. Ik zie dat wij vooral de kleine ondernemers aantrekken die met één, twee of drie bussen rijden. Grotere ondernemingen redden zich wel, zij hebben meer mankracht en financiële draagkracht om de overstap te maken naar elektrisch. Voor de kleinere ondernemer is het een verhaal dat hem of haar persoonlijk raakt. Ze wonen vaak in Amsterdam binnen de toekomstige zone en hebben een bedrijf aan huis wat een complexe situatie oplevert. Ze hebben veelal geen idee wat hen te wachten staat en wat ze moeten.”
Is dat de reden dat zij bij jullie aankloppen?
“Ja. We merken dat ondernemers hulp kunnen gebruiken. Soms kunnen we niet juiste aannames rechtzetten.
Hoe ziet zo’n adviesgesprek eruit?
“In een eerste gesprek luister ik voornamelijk en breng ik de problemen in kaart die ondernemers ervaren. Daarna kijk ik op basis van wat ik gehoord heb samen met de ondernemer wat een slimme keuze voor hem of haar kan zijn. Die keuze onderbouwen we met een functionele toets. Daarbij kijken we hoeveel kilometer de ondernemer dagelijks rijdt. Daarbij nemen we factoren als belading van de bus en weersomstandigheden mee. Deze hebben een grote invloed op de actieradius. Niet iedere ondernemer beschikt over deze data. Dan maken we een inschatting of we spreken af dat hij een aantal weken of maanden deze data gaat verzamelen. Met behulp van een TCO-tool (total cost of ownership) maken we een kostenvergelijking over de gehele levensduur van de voertuigen, dus het totaal aanschafkosten, onderhoudskosten, energiebehoefte. Die lijnen gaan voor een diesel- en een elektrisch voertuig steeds meer naar elkaar toe. Als dat daadwerkelijk gebeurt, vind ik dat een goed argument om over te stappen op een elektrische bus.”
Voelt zo’n ondernemer zich dan wel geholpen?
“Ik denk dat ondernemers in vrijwel alle gevallen geholpen zijn met het gesprek of het adviestraject dat ik met ze heb doorlopen. Overstappen hoeft niet altijd te betekenen dat je een nieuwe elektrische bus koopt. In sommige gevallen is een tweedehands dieselbus aantrekkelijker. Het kan ook zijn dat het leidt tot een stap van Euro4 naar Euro6. Zodat ze volgens de overgangsregeling nog tot 2028 de zone in kunnen. Dat is ook een stap in de goede richting. Maar het is ook wel weer mijn laatste redmiddel, hoor! Ik probeer altijd eerst te kijken wat de mogelijkheden zijn voor elektrisch rijden.”
Welke problemen ervaren ondernemers?
“Voor kleine ondernemers is de aanschafprijs van een nieuwe elektrische bus vaak te hoog. Het is belangrijk dat de occasionmarkt zo snel mogelijk op gang komt. Dan zal je zien dat die overstap veel makkelijker wordt. Ik hoop dat rond 2027-2028 die keuze er meer is dan nu. Maar ook de vraag naar nieuwe elektrische bussen zal de komende jaren toenemen waardoor de productie toeneemt. In een normale markt zal dat ook iets met de prijs doen.”
En je hoort veel over de laadproblemen…
“Nederland loopt internationaal gezien voorop als het gaat om het aantal laadpunten. Met de verwachte groei aan elektrische voertuigen is het de komende jaren zaak om ook het aantal laadpunten mee te laten groeien. Het oplossen van problemen rondom netcongestie is de komende jaren een van de grootste uitdagingen. Laden heeft ook vaak te maken met de actieradius. Dat wordt ook wel eens als een te makkelijk argument gebruikt om niet over te stappen op elektrisch. Als ik een beetje doorvraag kom je erachter dat veel ondernemers 90 à 95% van hun werkzaamheden prima kunnen uitvoeren met een elektrische bus. Als ze ’s nachts kunnen (thuis)laden, dan zit er op die laatste 5 à 10% een beetje pijn. En daarmee bedoel ik dan een keer aan de snellader staan langs de snelweg. Het is de vraag hoe erg dat is. Transitie kost ook altijd een beetje pijn. We moeten accepteren dat het bij een nieuwe planning hoort.”
Heeft ondernemend Nederland genoeg duurzame ambities?
“Ik hoor ondernemers regelmatig over elektrisch vervoer zeggen: “ik snap dat we daar met zijn allen heen moeten. Maar ik moet wel eerst mijn huur betalen en een fatsoenlijke boterham kunnen eten.” Daar breng je niks tegenin. Het werkt twee kanten op: ze willen in principe echt wel, ze zien het klimaatprobleem maar het is financieel een lastige tijd en dat merk ik in de gesprekken.”