Bier van Homeland wordt zo duurzaam mogelijk gebrouwen. De brouwerij draait helemaal elektrisch. “Met een dak vol zonnepanelen zijn we helemaal zelfvoorzienend”, zegt de bevlogen eigenaar Bart Maes. “Apetrots zijn we op ons ’Meura Mashfilter’ waarmee we een maximaal rendement uit de ingrediënten halen en we hele bijzondere biertjes maken”. Wanneer de ruim vijftig verschillende biertjes met even bijzondere namen de brouwerij verlaten gebeurt dat ook op milieuvriendelijke manier: in roestvrijstalen fusten of in blikjes. En dan met een elektrische bus naar de klant. Maes: “Dat was een grote droom van mij. Zo duurzaam mogelijk bijzondere biertjes brouwen.“
Zijn grote droom begon eind 2018. Toen kreeg Maes de kans om in een pas twee jaar bestaande brouwerij op het Marineterrein in Amsterdam te stappen. Een droom die een goed jaar later gevolgd werd door een nachtmerrie: corona. Maes:“Tja, daar sta je dan met zes mensen in dienst, een mooie brouwerij en dichte cafés die goed waren voor 80 procent van onze omzet. We hebben als de wiedeweerga een webshop in de lucht gebracht.” En dat liep… “Ja, tuurlijk, iedereen zat thuis. Al met al hebben we het heel goed kunnen opvangen.”
Inmiddels werken er negen mensen bij Homeland, een hecht team van even bevlogen en toegewijde medewerkers als Maes zelf. De online activiteiten zijn na corona afgeschaald en de leveringen aan horeca kwamen weer op gang. Homeland produceert 250.000 liter bier per jaar. Ze leveren voornamelijk aan de horeca maar ook aan speciaalbierwinkels, supermarkten en aan de ketens van Gall&Gall en Mitra. Maes: “Wij zijn begonnen in Amsterdam en daar is ons klantenbestand als een olievlek gegroeid. Inmiddels is de afzet in Utrecht snel gegroeid en timmeren we aan de weg in Haarlem, Leiden, Alkmaar, Amersfoort en Den Bosch. Je praat over een verkoop aan honderden horecazaken. En het groeit.”
Gebruikte zonnepanelen
Toen Maes de brouwerij kocht was deze gasgestookt. “Dat hebben we gelijk vervangen door een elektrische stoomgenerator. Stichting Zuiderlicht heeft het dak vol gelegd met zonnepanelen. Dat zijn gebruikte zonnepanelen die nog in prima staat zijn. Als je nagaat dat deze eerste generatie zonnepanelen niet makkelijk te recyclen zijn, halen we daarmee een dubbel duurzaam voordeel. Wij kunnen zo makkelijk onze hele brouwerij op stroom van de zon draaien.”
Het was een rib uit ons lijf en een bevriende brouwer moest hem ervan overtuigen dat hij met het zogeheten Meura Mash filter een bijzonder instrument in handen had. “Ja, ik had de keuze, de brouwerij met of zonder het filter overnemen. Dat apparaat was net zo duur als het brouwhuis. Er zijn maar vier brouwerijen in Nederland die zo’n ding hebben. Ik heb besloten om ‘m te kopen omdat het ook een hele mooie stap in duurzaam bier brouwen was.”
Tekst loopt door onder de foto
Vol enthousiasme legt Maes uit hoe zijn bierfilter werkt. Dat laat zich samenvatten als: “Het Meura Mashfilter wordt gebruikt tijdens het filteren, het scheiden van de wort (suikerrijke vloeistof uit gemalen mout, red.) van de mouten. Met deze technologie halen we op een veel efficiëntere manier alle bruikbare bestanddelen uit de mout. Zo kunnen we hele bijzondere bieren brouwen. Bovendien wordt ook nog eens 30 procent op de benodigde mouten bespaard, een enorme winst voor het brouwproces én het milieu. Het brouwproces gaat minstens een keer zo snel. En wat er overblijft na het brouwen (bostel) met dit filter is een super droge koek die we naar een boerderij brengen waar de varkens ervan smullen. Bij een ‘gewoon’ brouwproces zit er nog zoveel vocht in de koek dat het ook meteen gevoerd moet worden anders bederft het. Dat hoeft met ons bostel niet.”
Niet in een blikkie
Een ander duurzame oplossing is het bier in blikjes. Maes: “We waren de eerste Amsterdamse brouwerij met een bliklijn. We hadden wel last van de beeldvorming: ‘speciaal bier hoort in een fles, dat moet niet in een blikkie.’ Inmiddels staat vast dat bier in blik beter is. Het is niet alleen beter luchtdicht maar het is ook lichtdicht. Bier heeft last van lichtinslag, vooral bier met heel veel hop. Dus als je dat helemaal lichtdicht afsluit, blijft je bier langer goed. Je hebt bovendien minder transportlast omdat het minder volume inneemt en minder gewicht heeft. Dus voor ons als duurzame brouwerij was dat allemaal reden om te kiezen voor blik.”
Eenmaal uit de brouwerij gaan de roestvrijstalen fusten – beter dan plastic fusten – en de blikjes in een elektrische bus. “We hebben heel even een dieselbusje gehad. Maar na een half jaartje heb ik met subsidie van de gemeente Amsterdam een elektrische bus gekocht”, zegt Maes. “Ik vond dat dat gewoon moest. Al onze leveringen in Amsterdam doen we zelf. Utrecht gaat via de groothandel.” De subsidie van tienduizend euro vond de eigenzinnige Amsterdamse brouwer een goede motivatie. “We hebben het gedaan. Met die zonnepanelen hebben we geen energiekosten voor het batterijladen. Onderhoudskosten is bijna niks met een elektrische auto. Hooguit de remmen, die kunnen natuurlijk slijten. We hebben een keer de banden moeten vervangen.”
Grotere bus
Maes kan zich voorstellen dat ondernemers tegen de investering aan hikken. “Het was ook de reden dat ik eerst een kleinere elektrische bus heb aangeschaft. Duurzaam ondernemen heeft een prijs. Wij konden ook niet alles in één keer doen maar als het even kan, neem ik de stappen die het bedrijf duurzamer maken. En soms kan het ook niet anders. Wij zijn nu aan een grotere bus toe. We moeten onderhand te vaak op en neer. In Amsterdam wordt het steeds drukker, je bent langer onderweg en dat wordt met deze bus een steeds groter probleem. Je moet gewoon ’s morgens helemaal vol kunnen laden en een hele ronde doen zonder dat je halverwege weer terug moet. Een nieuwe bus is wel weer een forse investering maar investeringskosten kun je spreiden”, aldus de duurzame bierbrouwer.
“Ik wil graag duurzaam produceren maar een heel groot kapitaal heb ik niet. Er zijn investeringen geweest die ik toch maar gedaan heb en ik moet je zeggen: in meerdere gevallen kan ik achteraf concluderen dat ik nu beter resultaat heb dan dat ik het niet gedaan zou hebben. Bijvoorbeeld met de keuze voor blik. Ik ben gewoon begonnen en ik wilde het op een bepaalde manier doen. Ik voel het ook als een verantwoordelijkheid tegenover de samenleving. Laten we gewoon allemaal wat duurzamer zijn. Steeds meer mensen vinden dat belangrijk. Ik begrijp dat”, besluit Maes.